BM’den takdir aldık (!)

BM Çocuk Hakları Komitesi, Türkiye’de son dönemde çocuklara yönelik düzenlemeleri övdü. Beğenilen bazı uygulamalar şunlar: İnternete uygulanan filtre, engellilerin rehabilitasyon ve eğitim olanaklarından daha fazla yararlanması, anne-bebek ölüm oranında yaşanan azalma, kız çocuklarının okula devamı için yapılan çalışmalar.

Haber, BM Çocuk Hakları Komitesi’nin Türkiye için yayımladığı 18 sayfalık “Sonuç Gözlemleri Raporu”nun ilk 2 sayfasını güzel özetlemiş ve demiş ki Türkiye 10 “takdir”, “11” memnuniyet ifadesi ile beğeni aldı.

Peki ya diğer 16 sayfa ne diyor? Komite’nin Türkiye’deki çocuklar ile ilgili duyduğu en az “21” de endişeden bahsediyor:

1. Türkiye’nin Çocuk Hakları Sözleşmesi’ndeki (ÇHS) çekince koyduğu maddelerin (madde 17, 29 ve 30)hala yürürlükte olması
2. Kurumlar arası işbirliğinin (kamu kurumları arasındaki ve kamu kurumları ile özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasındaki) zayıflığı
3. Çocuk haklarına yönelik bağımsız bir izleme mekanizmasının olmayışı
4. Çocuklarla ilgili düzenli ve kapsamlı veri toplanmaması
5. Namus cinayetleri ve intihara teşvik
6. Azınlık gruplarındaki çocukların (Kürtler, engelliler, kız çocukları, mülteciler, vb.) uğradığı ayrımcılık
7. Doğu ve Güneydoğu bölgesinde ve kırsal alanda yaşayan çocukların yeterli sağlık ve eğitim olanaklarına erişememesi
8. Çocuklara yönelik uygulanan fiziksel cezalar
9. Aile içi şiddetin yaygınlığı
10. Çocukların maruz kaldığı işkence
11. Çocuk adalet sisteminin işleyişi (ceza infaz kurumlarındaki yetersiz koşullar, uzun tutukluluk süreleri, vb.)
12. Yapılan yasal düzenlemeleri hayata geçirecek insan kaynakları ile teknik ve finansal kaynakların yetersizliği
13. ÇHS’yi tam olarak hayata geçirmek için hak temelli uygulama yaklaşımının eksikliği
14. Çocuklara yönelik kamu harcamalarının düşüklüğü
15. ÇHS’nin okullarda yeterince öğretilmemesi
16. Çocuk hakları kültürünün zayıflığı
17. Evlilikte minimum yaşın 18’in altında olması ve ülkenin her yerinde uygulanmaması
18. Aile içi şiddet ve aile dağılmalarında çocuğun yüksek yararının yeterince gözetilmemesi
19. Çocuk görüşünün özde değil sözde dikkate alınması
20. Nüfus kaydı olmayan çocukların olması
21. Kurum bakımının yetersiz koşulları

Bir konuda ilerleme sağlamak için takdirler kadar eleştirileri de dikkate almak gerekmez mi?

Uluslararası düzeyde çocuk hakları konusundaki en önemli otorite olan Çocuk Hakları Komitesi’nin raporuna bu anlayışla yaklaştığımız sürece herhangi bir ilerleme kaydetmemiz mümkün mü?

Haber, Türkiye’nin son 10 yıldır Komite toplantılarına katılmadığını da yazıyor. Katılmıyorduk, çünkü periyodik olarak sunmamız gereken raporlarımızı sunmadığımız için Türkiye oturumu yapılamıyordu. Bu durumun kendisi de, haberin veriliş şekli de zaten bu konuyu ne kadar ciddiye aldığımızı göstermiyor mu?